Üreticide 6 lira, markette 31 lira.
Üreticiler ile marketle arasındaki fiyatlarda uçurum her geçen gün büyümeye devam ediyor. Temel gıda ürünlerinde fiyat farkları manav ile üretici arasında ciddi farklara çıkarken bu duruma artık bir el atılması gerektiği ayan beyan ortadadır.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar yaptığı son dakika açıklamasında domates, soğan ve kuru kayısıda yaşanan sorunlara, piyasanın ve üreticilerin beklentilerine değindi.
Üreticilerin bu ürünlerde pazarlama sorunu yaşadığını söyleyen Bayraktar, "Kuru soğanda erkenci çeşitlerin hasadı Amasya ve Merzifon bölgelerinde başladı. Erkenci soğan depolanamadığı için üreticilerimiz ürününü kısa sürede elinden çıkarmak zorunda kalıyor. Rekolte yüksekliği ve hızlı hasat arzda artışa neden oldu, bu sebepten soğan fiyatları düştü" dedi ve açıklamasını şu şekilde sürdürdü:
"Geçen sene Temmuz ayında 6 lira 50 kuruş olan kuru soğan fiyatı enflasyon ve girdi fiyatlarındaki artışa rağmen yüzde 6 oranında azaldı. Halen ortalama 6 lira seviyesinde olan soğan fiyatları, Polatlı'da 5 liraya kadar geriledi.
Kuru soğanda bu yılki verim yüksekliği ve erkenci çeşitlerin ihracata uygun olmayışı nedeniyle piyasadaki arz fazlası fiyatların gerilemesine neden oluyor. Üreticilerimiz maliyetin altına düşen fiyatlarla ürünlerini satmak zorunda kalıyor.
Bin bir zorlukla üretimini devam ettiren kuru soğan üreticilerimiz emeğinin karşılığını almayı bekliyor"
Domates üreticisini plansız üretim vuruyor
Kuru soğandaki durumun benzerinin domateste de yaşandığını söyleyen Bayraktar, "2018 yılında 519 bin dekar olan salçalık domates üretim alanı 2023 yılında yüzde 36 oranında artarak 705 bin dekara yükseldi. Aynı şekilde 2018 yılında 3,7 milyon ton olan salçalık domates üretimi 2023 yılında yüzde 49 oranında artarak 5,5 milyon tona yükseldi. Geçen sezon diğer ürünlerden hak ettiği geliri elde edemeyen üreticilerimiz bu yıl domates üretimine yöneldi" dedi ve sözlerini şu şekilde devam ettirdi:
"Ziraat Odalarımızdan aldığımız bilgilere göre İzmir ve Bursa gibi salçalık domates üretimi olan illerde üretim alanlarında yüzde 30'lara varan artış olduğu görülüyor. Domateste meydana gelen arz artışı fiyatların düşmesine neden oldu. Fiyatların düşmesinin bir diğer sebebi de üreticilerimizin salça fabrikalarıyla yaşadığı sıkıntılardır.
Ziraat Odalarımızdan aldığımız bilgilere göre fabrikalar üreticilerimizle sözleşme yapmaktan kaçınıyor, sözleşme yaptığı üreticimizden ürünü alırken de yüksek fire oranları çıkarıp üreticilerimizi mağdur ediyor. Son yıllarda bazı ürünlerin gerek üretiminde gerek pazarlamasında gerekse piyasa fiyatlarında yaşanan istikrarsızlıklar planlı ve sözleşmeli üretimin ne derece önemli olduğunu ortaya koyuyor"
Kayısı fiyatlarında da durum aynı
Kuru kayısında sezonda arz fazlası olması nedeniyle fiyatların gerilemeye başladığını söyleyen Bayraktar, "Geçen sezon 190 lira seviyelerine kadar yükselen kuru kayısı fiyatları bu yıl rekoltenin de yüksek olması nedeniyle geçen sezonun da altına 110 lira seviyesine kadar geriledi. Üreticilerimiz, Avrupa Birliğinden coğrafi tescil alan ürünlerinin hak ettiği değeri görmesini istiyor. Toprak Mahsulleri Ofisi devreye girerek alım yapmalı ve piyasada dengeyi sağlamalıdır" dedi.
Üretici ile market arasındaki fiyat farkı
Temmuz ayında üreticiler ile market arasındaki fiyat değişimi şu şekilde:
Havuçta fiyat farkı yüzde 420,5
yüzde 333,9 ile limon,
yüzde 328,6 ile elma,
yüzde 313,9 ile kuru incir
Üreticide;
6 lira olan havuç 31 lira 23 kuruşa,
15 lira olan limon 65 lira 9 kuruşa,
10 lira 38 kuruş olan elma 44 lira 49 kuruşa,
115 lira olan kuru incir 476 lira 9 kuruşa satılıyor.
Fiyat farkları can sıkmaya devam ediyor.