Son dakika: Aile ve Gençlik Bankası Kanun teklifinin tam metni yayınlandı: Faizsiz evlilik kredisi, iş kurma kredisi
Son dakika haberi: Aile ve Gençlik Bankası kanun teklifinin tam metni yayınlandı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden bir son dakika haberi geldi. Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan yapılan açıklamada Aile ve Gençlik Fonu kurulmasına dair kanun teklifinin komisyona geldiğine yer verildi.
Aile ve Gençlik Fonu Kurulması Hakkında Kanun Teklifi'ne baktığımızda teklifin özetinde aile birliğini korumaya yönelik adımların atılacağına yer verildiği görülüyor. Kanun teklifinin özeti şu şekilde:
Teklif ile, aile müessesesinin desteklenmesi, güçlendirilmesi, gençlerin sosyal risklere karşı korunması ve gelişimleri ile girişimlerine destek sağlanmasına yönelik gerekli kaynağın oluşturulması için Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz, Aile ve Gençlik Fonu’nun kurulması; Fon’un yönetim esaslarının, işleyişinin, kaynaklarının ve giderlerinin belirlenmesi; Yönetim Kurulu tarafından onaylanan projeler için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına kaynak aktarılmasına ilişkin esasların tespit edilmesi; Fon tarafından talep edilen bilgi ve belgelere ilişkin çerçevenin çizilmesi; Fon’un kurumlar ve damga vergisi ile harçlardan muaf tutulması; Fon’a yapılan bağış ve yardımların veraset ve intikal vergisinden, Fon’un kaynaklarından yararlanıcılara aktarılan tutarlar dolayısıyla bankalar ve finansman şirketleri tarafından tahsil edilen faiz tutarları ile kar paylarının banka ve sigorta muameleleri vergisinden ve kaynak kullanımını destekleme fonuna yapılacak kesintilerden istisna tutulması amaçlanmaktadır.
GENEL GEREKÇE
Aile kurumu, toplumumuzun temel birimi ve en önemli sermayesi olmakla beraber
bireyi topluma hazırlayan yegâne kurumdur. Sağlam temeller üzerine inşa edilmiş bir aile,
sağlıklı bir toplumun en önemli bileşenidir. Ailenin sahip olduğu güç ve çözüm kabiliyeti,
toplumsal huzurun da teminatıdır. Toplumsal yapının ve kalkınmanın sağlıklı bir şekilde
sürdürülebilirliği için aile kurumunun güçlendirilmesi son derece önem arz etmektedir.
Aile kurumu, bireyin ilk sosyal çevresi olması, bireye destek ve güven ortamı sunması,
bireyin kimlik gelişiminde oldukça önemli bir konumda olması sebebiyle bireylerin yaşamında
temel dayanak noktasım oluşturmaktadır. Birey sosyal varlık olma özelliğini bu yakın insan
ilişkileri içinde kazanır. Yoğun ve yakın insan ilişkileri ile oluşan en uzun süreli etkileşim ağı
olması nedeniyle aile, toplumun en temel kurumlarından biridir.
Söz konusu öneminden dolayı aile, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda, toplumun
temel kurumu olarak tanımlanmaktadır. Anayasa'nm 4rinci maddesinde yer alan; "Aile Türk
toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile
özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını
sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilâtı kurar." hükmü ile de bu yaklaşım
vurgulanmaktadır.
Bu kapsamda Teklif ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Aile ve Gençlik Fonu'nun
kurulması öngörülmektedir. Fon vasıtasıyla, hali hazırda yürütülen destek programlarının
etkililiğinin artınlması, hizmetlerin çeşitlendirilmesi ve yaygınlaştırılması ile aile kurumunun
güçlendirilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda dinamik ve genç nüfus
yapısının korunması ve evlenecek gençlerin desteklenerek aile kurumunun temellerinin
sağlamlaştırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda Teklif ile gelecek nesillerin sağlıklı aile
ortammda hayata hazırlanması ve toplum refahının devamının sağlanması amaçlanmaktadır.
Ayrıca gençlerimizin hayalleri, idealleri, enerjileri ve dikkate değer vizyonları, içinde
yaşadıkları toplumların sürekli gelişimi için vazgeçilmez unsurlardır. Bununla birlikte
gençlerin karşılaştıklan problemler de günümüz toplumları ve gelecek nesiller için sorun ve
beklentilerin asli unsurları olarak öne çıkmaktadır. Bu çerçevede Teklif ile; Fon vasıtasıyla
ülkemizin beşeri sermayesi olan gençlerin nicelik ve nitelik bakımından en üst düzeye taşınması
amacıyla; gelişimlerinin ve girişimlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Bu kapsamda Fonun kaynaklarının:
- Aile müessesesinin korunması ve güçlendirilmesi,
- Gençlerin evliliklerinin daha sağlam temeller üzerine kurulmasının sağlanması,
- Gençlerin ve ailelerin sosyal risklere karşı korunması,
- Gençlerin gelişim ve girişimlerine destek verilmesi,
için kullamiması öngörülmektedir. Bu itibarla belirlenen kaynakların yalnızca yukarıda
belirtilen amaçlara özgülendiği Fon şeklinde özel bir yapı kurulmaktadır.
Söz konusu Fon'un gelirlerinin önemli bir kısmının kamu kaynaklarından karşılanacağı,
yönetiminin farklı kamu kurumlannın temsilcilerinden oluşacağı ve gerçekleştireceği bazı
işlemlerin kişilik gerektirebileceği hususları dikkate alınarak Fon'a kamu tüzel kişiliği
verilmektedir.
Fon'un amaçlan ile uygun projelerinin Yönetim Kurulunca onaylanmasından sonra
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına kaynak aktarımı yapılması öngörülmektedir.
Kaynak aktarımı yapılacak projelerin, projelere aktarılacak kaynak tutarının ve harcama
programlarının Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı başkanlığındaki, Aile ve Sosyal Hizmetler
Bakan Yardımcısı, Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan
Yardımcısı ile Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısından oluşan ve oy çokluğu ile karar alan
Fon Yönetim Kurulu tarafından belirlenmesi öngörülmektedir.
Fonun gelirlerinin, 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu kapsamında
tahsil edilen Devlet hissesinin ve 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında
tahsil edilen Devlet hakkının %20'si, Kanun ve kararnamelerle kurulu bulunan ve kurulacak
olan fonların gelirlerinden Cumhurbaşkanı kararıyla %10'una kadar aktarılacak tutarlar, proje
geri ödemeleri, yurt içi ve yurt dışı her nevi nakdî bağış, yardım ve hibeler ile diğer gelirlerden
oluşması öngörülmektedir. Ayrıca Cumhurbaşkanına; 6491 sayılı ve 3213 sayılı Kanun
kapsamında aktarılacak tutarları iki katma kadar artırma ve sıfıra kadar indirme yetkisi
verilmektedir. Fonun giderlerinin ise onaylanan projeler kapsamında aktarılan tutarlar (teşvik,
hibe, destek, kredi ile teminatlar için) ve operasyonel giderlerden oluşması öngörülmektedir.
Kamu kaynaklarının kullanılmasına ilişkin hesap verilebilirlik ve şeffaflık ilkeleri
kapsamında Fona ilişkin mali verilerin en geç altışar aylık dönemler itibarıyla kamuoyu ile
paylaşılması öngörülmektedir.
Fona ve Fonun kaynaklarma ilişkin gelir/kurumlar vergisi, veraset ve intikal vergisi,
damga ve harçlar, BSMV ve KKDF kapsamında bazı muafiyet ve istisnalar da tanınması
düzenlenmektedir.
Fonun çalışma usul ve esasları. Fonun kaynakları ve giderleri ile Fondan kaynak
aktarımına ilişkin usul ve esaslarımn Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesi öngörülmektedir
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Madde ile; aile birliğinin oluşması ve sağlam temeller üzerinde kurulması
ile aile yapısının desteklenmesi, gençlere geleceklerini güçlü temeller üzerinde inşa etmelerinde
yardımcı olunması, gençlerin gelişim ve girişimlerine destek verilip sosyal risklere karşı
korunmaları amacıyla Fon kurulması ve bu Fonun çalışma usul ve esaslarının düzenlenmesi
öngörülmektedir.
MADDE 2- Madde ile Fon'un kuruluş, yönetim ve işleyişine ilişkin genel çerçeve
belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda Fonun Yönetim Kurulunun Hazine ve Maliye
Bakan Yardımcısı başkanlığında. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardımcısı, Gençlik ve Spor
Bakan Yardımcısı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı ile Sanayi ve Teknoloji Bakan
Yardımcısından oluştuğu belirtilmiş olup, Fondan kaynak aktarımı yapılacak projeleri,
aktarılacak kaynak tutarını, harcama programlarını belirlemeye yetkili olduğu ve kararlarını oy
çokluğu ile alacağı düzenlenmektedir.
Ayrıca Fonun sekretarya hizmetlerinin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından
yürütüleceği ve Fon kaynaklarının 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmam ve Borç
Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesinde geçen nakit yönetim
kuralları çerçevesinde değerlendirileceği öngörülmektedir.
MADDE 3- Madde ile; Fon kaynakları (ilgili kanunlar kapsamında talisil edilen petrol,
doğal gaz ve maden gelirlerinin belirli bir oranı (%20'si), diğer fonlann gelirlerinin bir kısmı,
geri ödeme tutarları, bağış, yardım ve hibeler ve diğer gelirler) ve fon giderleri (onaylanan
projeler kapsamında aktarılan tutarlar ve operasyonel giderler) düzenlenmiştir. Ayrıca 6491
sayılı ve 3213 sayılı Kanun kapsamında aktarılacak tutarlara ilişkin yüzdeleri %0 ila %40
arasında belirleme yetkisi (amlan kanunlar için ayrı ayrı olmak üzere) Cumhurbaşkanına
verilmektedir.
MADDE 4- Madde ile; temel olarak Yönetim Kurulu tarafından onaylanan projeler için
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına Fondan kaynak aktarımı ve öngörülmesi durumunda
aktarılan bu tutarların Fona geri ödenmesi süreci açıklanmaktadır.
Projelerin ekonomik ve teknik açıdan yapılabilirliği ile Fon tarafından aktarılan
tutarlann kullamimasma ilişkin sorumluluk ilgili kurum ve kuruluşlara bırakılmış ve
Ödeneklerin kaydedilmesi ile harcanmayan kısımları ertesi yıla devretme yetkileri de yine bu
kurum ve kuruluşlara verilmiştir.
İlgili kurum ve kuruluşlara aktarılan kaynaklann daha etkin bir şekilde yararlanıcılara
ulaştırılabilmesi ve doğabilecek geri ödemelerin tahsili adına bu kurum ve kuruluşların, 6493
sayılı Kanun kapsamındaki ödeme hizmeti sağlayıcıları (5411 sayılı Kanun kapsamındaki
bankalar, elektronik para kuruluşlan, ödeme kuruluşları, Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim
Şirketi), 6361 sayılı Kanun kapsamındaki finansman şirketleri ve kredi garanti kurumları ile
protokol yapabilmesine imkân tanınmaktadır.
MADDE 5- Madde ile; Fonun talebi halinde, görev alamyla sımrlı olmak üzere, ilgili
kurum ve kuruluşlar ile bunların protokol imzaladığı fınansal kuruluşların bilgi verme ve
raporlama yükümlülüğünün çerçevesi çizilmektedir.
Ayrıca fon harcamalarına ilişkin şeffaflığın sağlanabilmesi adma Fona ilişkin mali
verilerin en geç altışar aylık dönemler itibanyla kamuoyu ile paylaşılacağı düzenlenmiştir. Öte
yandan meri mevzuat hükümleri çerçevesinde Fon Sayıştay tarafından denetime tabi olacaktır.
MADDE 6- Madde ile; Fonun tâbi olduğu muafiyet (kurumlar vergisi, damga vergisi
ve harçlar) ve istisnalar düzenlenmektedir. Aynca, Fonun görevleriyle ilgili faaliyetlerinden
elde ettiği kazançları dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağı ve Fona yapılan nakdi
bağış ve yardımların tamamının 193 sayılı Kanun ile 5520 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde
gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla beyan edilen
gelirden veya kurum kazancından indirilebileceği düzenlenmektedir.
Fonun kaynaklanndan yararlanıcılara aktarılan tutarlar dolayısıyla bankalar ve
finansman şirketleri tarafından tahsil edilen faiz tutarları ile kar payları banka ve sigorta
muameleleri vergisinden ve kaynak kullanımını destekleme fonuna yapılacak kesintilerden
müstesna olacağına ilişkin düzenleme yapılması öngörülmüştür.
MADDE 7- Madde ile Cumhurbaşkanına; Fonun çalışma usul ve esasları, Fonun
kaynaklan/giderleri ile Fondan yapılacak kaynak aktarımlarma yönelik düzenleme yapma
yetkisi verilmektedir.
MADDE 8- Yürürlük maddesidir.
MADDE 9- Yürütme maddesidir.
AİLE VE GENÇLİK FONU KURULMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı, aile müessesesinin desteklenmesi, güçlendirilmesi,
gençlerin sosyal risklere karşı korunması ve gelişimleri ile girişimlerine destek sağlanmasına
yönelik kaynağın oluşturulması, yönetilmesi ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına aktaniması
için Aile ve Gençlik Fonu (Fon) kurmak. Fonun yönetimi ve faaliyetlerine ilişkin usul ve
esasları düzenlemektir.
Fonun kuruluşu, yönetimi ve işleyişi
MADDE 2- (1) Bu Kanunun amacının gerçekleştirilmesi için Hazine ve Maliye
Bakanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz Aile ve Gençlik Fonu kurulmuştur.
(2) Yönetim Kurulu; Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı başkanlığında. Aile ve Sosyal
Hizmetler Bakan Yardımcısı, Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı, Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakan Yardımcısı ile Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısından olmak üzere beş kişiden
teşekkül eder ve kurul kararları oy çokluğu ile alınır. Bakan Yardımcıları ilgili Bakanlar
tarafından görevlendirilir.
(3) Fon, Yönetim Kurulu tarafından yönetilir. Yönetim Kurulu, Fondan kaynak aktarımı
yapılacak projeleri, aktarılacak kaynak tutarını, harcama programlarını belirlemeye yetkilidir.
(4) Fonun kaynakları 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç
Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesi çerçevesinde belirlenen
esaslara göre değerlendirilir.
(5) Fonun sekretarya hizmetleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yerine getirilir.
Fonun kaynakları ve giderleri
MADDE 3- (1) Fonun kaynaklan;
a) 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu kapsamında tahsil edilen Devlet
hissesinin ve 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında tahsil edilen
Devlet hakkının yüzde 20'sinden,
b) Kanun ve kararnamelerle kurulu bulunan ve kurulacak olan fonların gelirlerinden
Cumhurbaşkanı kararıyla yüzde lO'una kadar aktarılacak tutarlardan,
c) Geri ödeme öngörülen projeler kapsamında geri ödemelerden oluşan tutarlardan,
ç) Yurt içi ve yurt dışı kaynaklı her nevi nakdî bağış, yardım ve hibelerden,
d) Diğer gelirlerden,
oluşur, (a) bendindeki oram sıfıra kadar indirmeye veya iki katma kadar artırmaya
Cumhurbaşkanı yetkilidir. Bu oran 6491 sayılı Kanun ve 3213 sayılı Kanun açısından farklı
belirlenebilir.
(2) Fonun giderleri;
a) Yönetim Kurulu tarafından onaylanan projeler kapsamındaki teşvik, hibe, destek, kredi
ile teminatlar için ilgili kurum ve kuruluşlara aktarılan tutarlardan,
b) (a) bendindeki giderlerden kaynaklı hizmet bedeli, ücret ve komisyonlardan,
c) Fonun kaynaklarının yönetimi ve Yönetim Kurulu tarafından onaylanan projeler
kapsamındaki giderlerden,
ç) Diğer operasyonel giderlerden,
oluşur.
(3) 3213 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin on üçüncü fıkrası kapsamındaki aktanmlar,
birinci fıkranın (a) bendindeki oran nispetindeki Fon geliri ayrıldıktan sonra kalan tutar
üzerinden yapılır.
Fondan yapılacak kaynak aktarımları
MADDE 4- (1) Kanunun amacına uygun olarak Yönetim Kurulu tarafından onaylanan
projeler için, harcama programı kapsamında ödenmek üzere Fondan, Yönetim Kurulu kararı ile
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına kaynak aktanlır. Projelerin ekonomik ve teknik açıdan
yapılabilirliği ile Fon tarafından aktanlan tutarların mevzuata uygun, etkili, ekonomik ve
verimli kullanımına ilişkin sorumluluk ilgili kurum ve kuruluşlara aittir.
(2) Birinci fıkra kapsamında aktarılan tutarlar genel bütçe kapsamındaki idareler için
genel bütçeye, diğer idareler için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bütçesine gelir kaydedilir.
Kaydedilen tutarlar karşılığını ilgili idare bütçelerinde açılacak tertiplere ödenek kaydetmeye
ve bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıla
devretmeye ilgili idareler yetkilidir.
(3) Geri ödeme öngörülen projelerde birinci fıkra kapsamında aktanlan tutarlar ilgili
kamu kurum ve kuruluşlanna geri ödenir. İlgili kurum ve kuruluşlara geri ödenen tutarları genel
bütçe kapsamındaki idareler için genel bütçeye, diğer idareler için ilgili kurum ve kuruluşların
bütçesine gelir ve ödenek kaydetmeye ilgili idareler yetkilidir. Bu fıkra kapsamında gelir ve
ödenek kaydedilen tutarlar bir sonraki ayın en geç onuncu iş günü içerisinde ilgili kurum ve
kuruluşlarca bütçeye gider kaydıyla Fona aktarılır.
(4) Yönetim Kurulu tarafından onaylanan projelerin süreli olması ve harcama programı
kapsamında ödenen tutarların ilgili kurum ve kuruluşlarca harcanmaması durumunda,
harcanmayan tutarlar ilgili projenin bitişini müteakip en geç onuncu iş günü içerisinde ilgili
kurum ve kuruluşlarca bütçeye gider kaydıyla Fona aktarılır.
(5) Birinci fıkra kapsamında ilgili kurum ve kuruluşlara aktanlan kaynakların
yararlanıcılara aktarılabilmesi ve doğabilecek geri ödemelerin alınabilmesi için bahse konu
kurum ve kuruluşlar 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat
Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında
faaliyet gösteren ödeme hizmeti sağlayıcılar, 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal
Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında faaliyet
gösteren finansman şirketleri ile kredi garanti kurumlarıyla protokol yapabilir.
Bilgi verme ve raporlama
MADDE 5- (1) Bu Kanunun uygulanması kapsamında Fon tarafından veri ve bilgi talep
edilmesi halinde, ilgili kurum ve kuruluşlar ve 4 üncü maddenin beşinci fıkrası kapsamında
protokol imzalanan kuruluşlar Yönetim Kuruluna sunulan projelere ilişkin talep edilen her türlü
veri ve bilgiyi Fonun belirleyeceği şekil ve süreler içerisinde vermekle yükümlüdür.
(2) Fona ilişkin mali veriler en geç altışar aylık dönemler itibarıyla kamuoyu ile paylaşılır.
Muafiyet ve istisnalar
MADDE 6- (1) Fon, kurumlar vergisinden muaftır. Fonun bu Kanunda sayılan
görevleriyle ilgili faaliyetlerinden elde ettiği gelirleri dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş
sayılmaz. Bu muafiyet, Fonun kazanç ve iratları üzerinden 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir
Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyannca
yapılacak vergi kesintilerini de kapsar.
(2) Fon damga vergisi ve harçlardan muaftır. Fona yapılan bağış ve yardımlar veraset ve
intikal vergisinden, Fonun kaynaklarından yararlanıcılara aktarılan tutarlar dolayısıyla bankalar
ve finansman şirketleri tarafından tahsil edilen faiz tutarları ile kar paylan banka ve sigorta
muameleleri vergisinden ve kaynak kullanımını destekleme fonuna yapılacak kesintilerden
müstesnadır.
(3) Fona yapılan nakdî bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Kanun ile 5520 sayılı
Kanun hükümleri çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde, gelir veya
kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla beyan edilen gelirden veya
kurum kazancından indirilebilir.
Yönetmelik
MADDE 7- (1) Fonun çalışma usul ve esasları ile 3 üncü ve 4 üncü maddenin
uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılacak yönetmelik ile
belirlenir.
Yürürlük
MADDE 8- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9- (1) Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür