Ayakkabı ve hazır giyimde ek vergiler, üreticinin belini büktü
Ayakkabı ve hazır giyimde rekabet yok.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten ve Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya tarafından bir basın toplantısı düzenlendi ve hammaddelere uygulanan ek vergi oranlarının acilen düşürülmesi gerektiğine yer verildi.
Başkanlar yaptığı açıklamada yan sanayici için farklı bir teşvik mekanizmasının hayata geçmesi gerektiğini söyledi.
Sektörde pazar payını artıran sahte ve kayıt dışı üretimde ödenmeyen vergi ve primler nedeniyle devletin milyarlarca lira zarar ettiğine dikkatler çekildi.
BMD Başkanı Sinan Öncel yaptığı açıklamada satışların sert şekilde gerilediğini söyledi ve "Temmuzda markalarımızın yüzde 66'sının adet satışı hazirana göre geriledi. Aynı dönemde cirosunun daraldığını beyan eden markalarımızın oranı ise yüzde 35. Yıllık değişime baktığımızda ise markaların yüzde 58'inde adet satışlarının düştüğünü görüyoruz. Temmuz 2023'e göre ciro artışının resmi enflasyonun altında kaldığını beyan eden markalarımızın oranı yüzde 66'ya ulaştı. 10 uzama yılı sona eren kontratlarda 4-5 kat kira artış talepleriyle karşılaşıyoruz. Son bir yılda kiralar dolar bazında yüzde 32,11 artı. Fahiş kira artış talepleri ve ham madde ithalatında uygulanan yüksek vergiler başta olmak üzere tüm maliyet artışları fiyatlara yansıyor ve enflasyonla mücadeleyi olumsuz etkiliyor. İki yıl öncesine kadar perakende cirolarının yüzde 10'u turist alışverişinden geliyordu. Türkiye Avrupa'daki birçok ülkeden pahalı konuma geldiği için turist alışverişinin ortalama cirolardaki payı yüzde 4'e indi. Sektördeki hasar daha fazla büyümeden ham madde ithalatındaki yüksek gümrük vergileri ve ciro kirası içeren kontratlar konusunda mevzuatın güncellenmesi gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.
Taklit mağazaların her geçen gün arttığını, güney sahillerinde bu şekilde mağazaların çoğunlukta olduğu belirtildi ve bunlara çözüm gelmesi gerektiğine dikkatler çekildi.
Vergiler düşmeli
TASD Başkanı Berke İçten ise yaptığı açıklamada vergilerin acilen düşmesi gerektiğini söyledi. Ayakkabı endüstrisinin son 2 yıla kadar net ihracatçı iken maliyetlerin yükselmesi ile pazarı yurt dışına kaybettiğini söyledi ve şunları söyledi:
"2023'ün tamamında 130 milyon dolar olan cari açığımız bu yılın ilk 6 ayında 190 milyon dolara ulaştı. Girdi maliyetleri ile kur arasındaki makas giderek açıldığı için fiyat tutturamıyor, Asya'daki rakiplerimize göre çok pahalı kalıyoruz. Örneğin bir çift spor ayakkabı için kullanılacak malzemeyi hesapladığımızda Çin ile Türkiye arasında 3,9 dolarlık fiyat farkı oluşuyor. İşçilik maliyetlerini düşürme imkanı yok. En azından ham madde ve yan sanayi tedarikinde ayakkabı üreticisinin eli rahatlatılmalı, ithalatta yüzde 100'ü aşan vergiler makul seviyelere indirilmeli. Türkiye'de yıllık 200 milyon çifte yakın 'çakma ayakkabı' üretiliyor. Laleli, Gedikpaşa'da bu işlerin toptan ticaretini yapan bir kişi ortadan kayboldu, piyasaya verdiği zarar 800 milyon TL. Vergi ve SGK primi ödemesi başta olmak üzere yasal hiçbir mevzuata tabi olmayan bu firmalar, sektörde haksız rekabete yol açıyorlar"
Bölgesel asgari ücret talebi
TGSD Başkanı Ramazan Kaya devlete seslendi ve emek sektörüne el atılması gerektiğini ifade ederek şu değerlendirmede bulundu:
Türk hazır giyim sektörü, küresel piyasalardaki zorluklar ve ülkenin ekonomik şartları nedeniyle üretimden ihracata kayıplar veriyor. Özellikle daha yüksek katma değerli üretime yönelmemiz büyük önem taşıyor. Maliyet rekabetinin olmadığı alanlara odaklanarak, esnek, yenilikçi ve sürdürülebilir üretim modellerini benimsemeliyiz. Öte yandan, kamunun destekleyici politikalar geliştirmesinin toparlanma sürecini hızlandıracağına inanıyoruz. Bu kapsamda kamudan öncelikli beklentilerimiz arasında bölgesel asgari ücret uygulamasına geçilmesi, asgari ücret desteği verilmesi, sektörün 4-5 yıllık dönüşüm sürecini finanse edebilmesi için uygun şartlarda orta vadeli krediler sağlanması, ihracatta özel kur uygulamasına geçilmesi, sektörümüzü etkileyen ithalatta yüksek koruma önlemlerinin kademeli olarak azaltılması ve kaldırılması ile iş gücü maliyetleri üzerindeki SGK yüklerinin azaltılması yer alıyor.