Damacana su fiyatlarını yabancılar yükseltiyormuş

İçme Suyu Fiyatlarında Rekor Artış: Zamların Sebebi Ne?

Son bir yılda içme suyu fiyatlarında yaşanan yüzde 100’e varan artış, vatandaşların tepkisine yol açıyor. Özellikle 19 litrelik damacana su fiyatlarının İstanbul’da bölgesine göre 140 TL’ye kadar çıkması ve ortalama fiyatların 100-120 TL civarında seyretmesi dikkat çekiyor. Akaryakıt, asgari ücret ve döviz fiyatlarında kayda değer bir artış olmamasına rağmen su fiyatlarına gelen zamlar, sektördeki denetimsizlik tartışmalarını da beraberinde getirdi.

“Zamların Sebebi Fırsatçılık”

İstanbul Su ve Meşrubat Satıcıları Esnaf Odası Başkanı Ahmet Turan Akkaya, içme suyu sektöründe yabancı markaların hakimiyetine dikkat çekerek şu açıklamalarda bulundu:

“Ülkemizde su pazarının yüzde 70’i yabancı markaların kontrolünde. Bu markalar, tarifeye uymamak için bayilerini ticaret odasına kaydettiriyor. Böylece belirlenen fiyat tarifelerinden kaçınmış oluyorlar. Bu durum, piyasada serbest piyasa adı altında fırsatçılığı körüklüyor.”

Akkaya, son altı ayda yapılan iki zammın hiçbir ekonomik gerekçesinin olmadığını belirterek konuyu Ticaret Bakanlığı’na taşıdıklarını ve sektörde denetimlerin başlamasını beklediklerini ifade etti.

Tüketici Temsilcilerinden Denetim Çağrısı

Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz de içme suyu fiyatlarındaki artışları "fahiş zam" olarak nitelendirdi. Deniz, şu sözlerle bakanlığa çağrıda bulundu:

“Ne döviz kuru ne enerji fiyatları ne de asgari ücrette bu denli bir artış oldu. Buna rağmen su fiyatlarına yüzde 100’e yakın zam yapılması kabul edilemez. Ticaret Bakanlığı’nın konuya el atarak haksız fiyat artışlarını denetlemesi gerekiyor.”

Ambalajlı Su Sektörünün Devasa Hacmi

Türkiye Ambalajlı Su Üreticileri Derneği (SUDER) verilerine göre, Türkiye’deki ambalajlı su sektörü 2023 yılında 31,1 milyar TL’lik bir ciroya ulaştı. Toplam 10,8 milyar litre üretim yapılan sektörde, damacana satışları yüzde 4,5 küçülerek 5,3 milyar litre olurken, PET satışları yüzde 8,1 artışla 5,5 milyar litreye ulaştı.

Kişi başına düşen ambalajlı su tüketiminin 127 litre olduğu sektör, 2024 yılında 11,1 milyar litre pazar hacmine ulaşmayı hedefliyor. Ayrıca, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023 yılında 391 bin 876 ton ambalajlı su ihracatı yapılarak 74,4 milyon dolarlık gelir elde edildi.

Su Fiyatlarındaki Artışın Sebepleri Sorgulanıyor

Uzmanlar, su fiyatlarındaki artışın nedenlerinin daha detaylı bir şekilde incelenmesi gerektiğini vurguluyor. Fahiş zamlar karşısında hem esnaf odaları hem de tüketici temsilcileri denetimlerin sıkılaştırılması gerektiği konusunda hemfikir. Ticaret Bakanlığı’ndan beklenen denetimlerin, su sektöründe fiyat istikrarını sağlaması ve vatandaşları koruması hedefleniyor.

Sonuç: İçme Suyu Piyasası Denetim Altına Alınmalı

İçme suyu fiyatlarında yaşanan aşırı artışlar, sektördeki yabancı markaların etkisini ve serbest piyasa düzenlemelerindeki boşlukları gözler önüne seriyor. Vatandaşlar, acil bir çözüm beklerken, su piyasasının daha şeffaf ve adil bir şekilde yönetilmesi için gerekli adımların atılması gerekiyor.