Banka Promosyonu Caiz mi? Ayrıntılı Açıklama Geldi: Helal Diyen de Var Haram Diyen de

Banka promosyonu helal mi? İşte ayrıntılı analizi. Helal diyen de var haram diyen de.

Bilindiği üzere son dönemlerde bankaların maaş promosyonları hakkında çokça haber çıkmaktadır. Bankalar tarafından verilen bu promosyonların en merak edileni ise helal mi haram mı meselesi oldu. Bu konuda Diyanet, haram demedi ama harama yakın ifadesini kullandı.

Mersin Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölümü Fıkıh Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Memet Zeki Uyanık , bu konuda detaylı bir analiz yayımladı. Dergipark'ta yayınlanan analize baktığımızda konunun tüm başlıklarının ele alındığı görülüyor.

MAAŞLAR İKİ GÜN ÖNCE YATIYOR

Uyanık, kaleme aldığı makalesinde emekli banka promosyonu anlaşmasına varılan personel ve emeklilerin maaşlarının bankaya 2 gün erken yatırıldığını söyleyerek, "Bankalar, bu promosyonu maaşların kendilerine yatırılması karşılığında vermektedir. Bankanın verdiği bu maaş promosyonun temeli, bankanın kendisine yatırılan yüklü miktardaki maaş paralarından belli bir süre yararlanma düşüncesidir.8 Çünkü kurumla yapılan maaş promosyonu anlaşması gereği kurum en az 2 iş gününden önce maaşı bankaya yatırmak zorundadır. Ancak maaş 2 gün önceden bankaya yatırılmakla birlikte maaşın sahibi maaşı on beşinden önce alamamaktadır. Kurumun bankaya yatırdığı para maaş günü gelene kadar devletindir. Memur istese de bu parayı on beşinden önce günü gelmeden bankadan çekemez" ifadelerini kullandı.

KUR'AN'DA FAİZ

Kur'an-ı Kerim'de faize şu ifadelerle değinilmiştir:

'Ey iman edenler! Kat kat artırılmış olarak faiz yemeyin. Allah'tan sakının ki kurtuluşa eresiniz.' (Al-i-İmran 3/130)

'Faiz yiyenler, ancak şeytanın çarptığı kimsenin kalktığı gibi kalkarlar. Bu, onların, 'Alışveriş de faiz gibidir' demelerinden dolayıdır. Oysa Allah alışverişi helal, faizi haram kılmıştır. Bundan böyle kime Rabbinden bir öğüt gelir de faizden vazgeçerse, artık önceden aldığı onun olur. Durumu da Allah'a kalmıştır. Kim tekrar (faize) dönerse, işte onlar cehennemliklerdir. Orada ebedi kalacaklardır.' (Bakara 2/275)

HADİSLERDE FAİZ

Hadislerde faiz konusu ise şu şekilde belirtilmiştir:

'Cahiliye devrinden kalma faizin hepsi kaldırılmıştır. Kaldırdığım faizin ilki, amcam Abbas b. Abdilmuttalib'in faizidir."

'Helak edici şu yedi şeyden kaçınınız; Allah'a şirk koşmak, sihir, Allah'ın haram kıldığı cana kıymak, faiz yemek, yetim malı yemek, savaştan kaçmak, suçsuz ve namuslu mümin kadınlara iftirada bulunmak.'

'Resûlullah, faiz yiyene, yedirene, yazana ve buna şahitlik eden kimseye lanet etti ve hepsi (günahta) eşittir'

İSLAM HUKUKÇULARININ GÖRÜŞÜ

Hayrettin Karaman ve Faruk Beşer HARAM demiştir. Karaman'a göre; faizcilik yaparak para kazanan bankalara mecbur olmadıkça para yatırmak caiz değildir. Çünkü bu bankalar, mesela maaşlar kendilerine yatırıldığında, para orada kaldığı sürece, o parayla faizcilik yapar ve bundan para kazanırlar. Bankaların promosyon adıyla verdikleri de faiz gelirinin küçük bir kısmıdır.44 Karaman konuyu şöyle izah etmektedir: 'Bilindiği gibi İslam faizin azını ve çoğunu ve faizli işlem ve akitleri haram kılmıştır. Bir grup memurun veya çalışanın maaşları faizci bir bankaya yatırıldığı zaman bu banka o parayı -çekilmediği sürece- sisteme sokmakta ve faizli işlemler yaparak para kazanmaktadır. Kazanılan faiz gelirinin bir kısmı bankaya kalmakta, bir kısmını da banka kurumlara ve memurlara vermektedir.

Abdülaziz Bayındır ise CAİZ olduğunu söyledi. Açıklamada, "Maaş promosyonu hususunda banka ile memur arasında bir sözleşme ya da anlaşma olmadığından maaş promosyonları maaşı alan kişi için faiz değil caizdir." denildi.

Orhan Çeker ise maaş promosyonunun hediye olduğunu söyledi. Açıklamada, "Maaş promosyonlarının faizle bir ilgisi yoktur. Çünkü faiz olması için muamelede mübadele olması gerekir. Mübadele olmayan muamelelerde faiz cereyan etmez. Ayrıca taraflar arasında icab ve kabule dayalı bir akdin olması gerekir. Akid de rızaya dayanır. Maaş promosyonunda memurun rızası sorulmamaktadır. Memur anlaşma yapılan bankadan maaşını çekmeye mecbur bırakılmaktadır." denildi.

Diyanet şüphe var dedi: 'Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar, ücret ve maaşlarını anlaşmalı herhangi bir bankadan alabilirler. Bankaların, bu hizmetleri yürütme konusunda kurum ve kuruluşlarca kendilerinin tercih edilmesi karşılığında, gerek kurum ve kuruluşlara, gerekse çalışanlarına vermiş oldukları promosyonlar, işleyiş bakımından faize tam olarak benzememekte ise de şüpheden de tümüyle uzak değildir. Bu itibarla, ihtiyacı olmayan kimselerin, aldıkları promosyonları, fakirlere veya hayır kurumlarına vermeleri uygun olur"

Kaynak ve yazının tamamı: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/623838

Banka Promosyonu Caiz mi? Ayrıntılı Açıklama Geldi: Helal Diyen de Var Haram Diyen de

Balıkesir'de işçi servisi devrildi: Çok sayıda yaralı var

Meteoroloji 13 ili sarı kodla uyardı: Kar geliyor!

Edirne'de traktör tarlaya uçtu: 1 kişi hayatını kaybetti

Bitlis’te kontrolden çıkan tır devrildi: 2 kişi yaralandı

PTT Başmüdürlüğüne silahlı saldırı: 2 görevli memur hayatını kaybetti

Tokat'tan son dakika: İki otomobilin çarpıştığı kazada 3 kişi yaralandı

Milli Piyango sonuçları saat kaçta açıklanacak? 2025

Batman'dan son dakika: Sobadan sızan gaz 8 kişiyi hastanelik etti

Bursa'da otomobil ile traktör çarpıştı: 1 kişi yaralandı

İstanbul'da sahte alkolden 37 kişi hayatını kaybetti